Van maandag 8 april tot 28 juli 2013 loopt de tentoonstelling: ‘Traces of a red past’ met werk van fotografe Marleen Daniëls.

Traces of (a) red (past)


Tijdens mijn reizen door het voormalige Oostblok en China is rood mijn leidraad.
Het Rode - lees communistische - verhalend verleden maar ook de kleur rood, die in deze landen meer voorkomt dan in onze contreien.
De rode lantaarns in de Chinese steden, de roodgekleurde luchten, de rode bloemen, de rode letters op de glazen deur van een restaurant in een Centraal-Aziatische stad, de rode telefoon…..

Het begon allemaal in de jaren 80 van vorige eeuw.
Ik maakte toen een reportage over een Limburgs Turkse familie die terugkeerde naar Turkije. De kinderen waren tussen 0 en 12 jaar oud. De reis duurde een week. Eten, slapen, plassen kortom leven in een camionetje.
Eindpunt was Trabzon, een Turkse stad aan de Zwart Zee, waar de familie zich zou settelen.

Ik verloor mijn hart aan Turkije en zijn geschiedenis en wist dat ik op een dag een fotoverhaal zou maken over de Zwarte Zee.

Tijdens mijn reizen in de jaren 90 brachten mijn reportages me regelmatig langs de Zwart Zee. Zoals in 1990, in het post Ceausescu Roemenie, waar leprozen een voor de buitenwereld verborgen bestaan leidden.

Pas in 2005 pakte ik die’Zwarte Zee draad’ terug op. Ik reisde naar Oekraine en de Krim, en fotografeerde tijdens een militaire parade in Sevastopol de gedecoreerde oorlogs-veteraan.

Het Rode thema begon vorm te krijgen in Xingjiang, een gebied in het Oosten van China, grenzend aan oa Kazakhstan, Kyrgyzstan en Tajikistan. Pal op de Zijderoute en gegeerd door de Chinese autoriteiten vanwege grondstoffen en veiligheid. Het lot van de Uyghurs is vergelijkbaar met dat van de Tibetanen, maar haalt zelden de pers. De foto van de bestoomde glazen deur met de rode Chinese letters werd gemaakt Kashgar, een stad met de grootste veemarkt in Oost Azie.

Eén van mijn reizen door China eindigde in het imperialistische Shanghai. Het is een stad met dezelfde dynamiek als Istanboel en Cairo. Geklemd tussen Oost en West. Een moderne stad met een rood verleden. De 5 rode dames zijn hostessen die gasten rondleiden in een museum, ze zaten hun lunchpauze uit in de schaduw van het gebouw.

Xi’an is een prachtige ommuurde stad in het hart van China. Vlakbij ligt China’s grootste archeologische site, die van het ‘terracota leger’, een toepasselijk verhaal bij de foto van de jonge soldaten die energiek wegmarcheren in de rode avondzon.

Bejing is nog steeds het rode kloppende hart van China. ‘Chairman’ Mao ligt er opgebaard aan het majestieke rode plein. Zijn portret siert de ingang van de verboden stad. Elke straat is er versierd met de rode lantaarns, zoals degene op de foto.

Rood. Het is een mooi gekleurd thema, een onontgonnen bron van beelden, een eindeloze - never ending -  zoektocht naar de perfecte foto.


Marleen Daniels

Fotografe Marleen Daniëls. 

“It’s hard being indifferent to Marleen Daniëls’s images. Whether she shoots a chilling war scene or the seeming chaos of a fashion show backstage, her strong - and somewhat gritty- aesthetic is arresting. Her photographs are beautiful, direct and honest.” (Philippe Pourhashemi, interview with Marleen Daniëls, ASVOF, 2011)


Fotografe Marleen Daniels (°oktober 1958 Heusden-Zolder) studeerde af aan het St. Lucas te Hasselt en Technicum (nu: Karel de Grote Hogeschool) te Antwerpen. Ze startte als freelancer in de jaren ‘80 en werkt sinds 1984 volledig onafhankelijk. Tot 1989 werkte ze voornamelijk voor Het Belang van Limburg als nieuwsfotografe. Ze was één van de eersten die voor de krant in kleur fotografeerde, met de overstroming van de Maas als debuut.

In het politiek turbulente jaar 1989 maakte ze een reportage in Beiroet (Libanon) met journalist Marc Hoogsteyns tijdens de laatste weken van het bewind van eerste minister Aoun.  Met journalist Hans Klok reisde ze door Zuid Amerika voor een reportage over het Amazone regenwoud en coverde ze de verkiezingen in Chili. Later dat jaar berichtte ze over de revolutie in Roemenië en de val van Ceausescu voor Het Belang van Limburg. Van dan af was Marleen Daniëls verbonden met het Franse agentschap Gama waarvoor ze regelmatig foto’s maakte van hot spots overal ter wereld. Tijdens de jaren ‘90 maakte ze reportages over Roemeense weeskinderen, Chernobyl tien jaar na de ramp met de kernreactor, de lente in Albanië, de eerste oorlog in Irak, de Jordaanse en Koerdische vluchtelingenproblematiek. Voor deze bijdragen ontving ze de Belgian Fuji Press Photo Award in 1994.

In de zomer van 1992 brak de oorlog in voormalig Joegoslavië uit. Twee jaar lang bracht Marleen Daniëls door in Bosnië. Haar werk werd gepubliceerd in internationale magazines als Stern, Paris Match, Time, Newsweek, New York Times Magazine, El Mundo en Belgische kranten en magazines als De Morgen, De Standaard en Panorama.
Met de Belgische auteur Rudi Rotthiers die zij in 1993 in Belgrado ontmoette, maakte ze een fotoreportage van kinderarbeid in Indië wat resulteerde in het boek. ‘Kinderen van de krokodil’. (Atlas, Amsterdam, 1995)
Samen met de opkomende Belgische Mode-ontwerpers startte Marleen Daniëls een carrière als modefotografe. Ze reisde in 1989 naar Parijs en Milaan in opdracht van de krant Het Belang van Limburg. Later deed ze dit werk voor haast de hele Belgische pers en voor ontwerpers als Dries van Noten, Ann Demeulemeester, Dirk Bikkembergs, Raf Simons en Veronique Branquinho.

”Het is ooit gebeurd dat ik uit een oorlogssituatie in Sarajevo kwam en meteen mijn koffers pakte om naar de modeweek in Parijs te gaan. Niemand kon dat begrijpen. Twee totaal verschillende dingen, vonden ze, maar ik vind dat niet. Het is allemaal fotografie, en het is allemaal boeiend. Ik vind het tof met één been in beide werelden te staan. De modewereld is ook niet zo glamoureus als iedereen denkt. Het was hard werken en kamperen als het moest.” (Dominique Soenens, Fotografe tussen twee werelden, interview met Marleen Daniels, Attitude)

In het midden van de jaren ‘90 vervoegde ze het Nederlandse fotoagentschap Hollandse Hoogte en begon te werken voor het Nederlandse Elle magazine. De co-productie met Cara Schiffelers, de mode-redactrice van het magazine ‘Elle’, over het werk van het Japanse mode icoon Yohji Yamamoto was de start van een succesvolle professionele relatie . Haar portretten en de modereportages werden gepubliceerd in  het Nederlandse Elle, Elegance, Glamour, La vie en rose, Vrij Nederland, De Volkskrant Magazine, Hollands Diep. Het Nederlandse ‘National Geographic’ gaf Marleen de opdracht om foto’s te maken van de diamanthandel in Antwerpen.

Sinds 2010 maakt ze regelmatig reisreportages voor de Holland Herald, het KLM inflight magazine en voor DSM, de weekendbijdrage van De Standaard.
Voor het boek ‘Werken met woorden’ met 30 interviews van de befaamde mode-designers door de Belgische modejournaliste Veerle Windels, (gepubliceerd in 2009), leverde Marleen Daniëls de foto’s.

In 2010 werd Marleen Daniels geëerd met de Eikenloofprijs van haar geboortedorp Heusden-Zolder, voor haar carrière als fotografe.

Samen met de prijs kreeg ze de opdracht van het gemeentebestuur om Heusden-Zolder en haar inwoners te fotograferen. De laatste foto’s van dit project werden in April 2013 opgehangen in de loketten, een  mozaïek van beelden die het leven van van dit dorp belicht.

Marleen Daniëls woont in Deurne bij Antwerpen, en is gehuwd met de Britse fotograaf Andrew Thomas.